Giải nghĩa của chữ:
甲金文「百」是「一」,「白」合文。古代「白」来表示数词「百」,加「一」于「白」上表示「一百」。商代后期有于「白」字上加「二」以为「二百」合文,加「三」以为「三百」合文。
Chữ “bách” (百) trong giáp cốt văn là sự kết hợp của chữ “nhất” (一) và “bạch” (白). Thời xưa người ta mượn chữ “bạch” (白) để chỉ chữ số trăm, và họ thêm chữ “nhất” (一) lên trên chữ “bạch” để chỉ một trăm. Vào thời kỳ sau của nhà Thương có trường hợp thêm chữ “nhị” (二) và chữ “tam” (三) lên trên chữ “bạch” (白) xem như là chữ kết hợp của “nhị bách” (二百: hai trăm) và “tam bách” (三百: ba trăm).
因古人读「一百」习惯省去「一」字,因此「一百」的合文就成了单字「百」。在古代汉语中也表示数目多,如“百废俱兴”或“百家争鸣”等。
Vì người xưa đọc “nhất bách” (一百: một trăm) có thói quen lược bỏ chữ “nhất” (一) vì thế “nhất bách” (一百: một trăm) được rút gọn thành một từ đơn là “bách” (百). Trong tiếng Hán cổ thì chữ “bách” (百) cũng được dùng để chỉ số lượng lớn, ví dụ như “bách phế cụ hưng” (chỉ những công việc chưa hoàn thành đều phải làm lại từ đầu) hoặc như “bách gia tranh minh” (Vào thời Xuân thu Chiến quốc, vì xã hội thay đổi lớn nên đã sinh ra nhiều trường phái tư tưởng như Nho, Pháp, Đạo, Mặc... Họ viết sách giảng dạy và cùng nhau tranh luận. Câu thành ngữ này là chỉ cảnh tượng phồn thịnh trong học thuật.)
甲金文「百」字用作数词,《合集》:「侑于父丁犬百、羊百」,指以百头犬、百头羊对父丁(孤竹国第七任国君)进行侑祭。禹鼎:「百乘」,指兵车百辆,《左
传.僖公二十八年》:「驷介百乘」,指一百辆由四匹披甲的马所驾的战车。
Trong giáp cốt văn, chữ “bách” (百) được sử dụng như một chữ số. Trong <Hợp Tập> có câu “Hựu vu Phụ Đinh khuyển bách, dương bách” nghĩa là đem một trăm con chó và một trăm con dê để cũng tế Phụ Đinh (quốc vương đời thứ bảy của nước Cô Trúc). Hoặc như “bách thặng” trong <Vũ Đỉnh> là chỉ một trăm chiếc xe chiến. Hoặc như “Tứ giới bách thặng” trong <Tả Truyện - Hy Công Nhị Thập Bát Niên> chỉ một trăm chiếc chiến xa được kéo bởi bốn con ngựa được bọc giáp.
Hình ảnh: Xuân Nghi - CTV Ban Truyền Thông
Nội dung: Vương Hiểu Như - CTV Ban Học Thuật
____________
Mọi thắc mắc xin liên hệ Fanpage để được giải đáp hoặc liên hệ với chúng mình tại:
Email: Clbtiengtrungvhu@gmail.com